Stowarzyszenie Portius istnieje formalnie od czerwca 2002 roku. Wtedy, dojrzewająca wcześniej wśród jego członków idea została prawnie określona – powołano do życia stowarzyszenie działające w oparciu o uchwalony przez członków założycieli tegoż statut , zgodnie z właściwymi wymogami rejestrując je w Sądzie Okręgowym w Rzeszowie. Stowarzyszenie Portius jest organizacją pozarządową non-profit, której celem ogólnym jest działalność dla dobra miasta Krosna i regionu w oparciu o historyczne tradycje tego miejsca – tradycje handlowych i kulturalnych kontaktów z Węgrami z XVI i XVII wieku.

W nazwie Stowarzyszenia przypomniano postać Roberta Portiusa, spolonizowanego Szkota, zamożnego mieszczanina krośnieńskiego, po którym pozostały w mieście liczne pamiątki – cenne dobra kultury. Wokół tych wartości wyznaczonych przez postać patrona Stowarzyszenia określono cele, którym Stowarzyszenie podporządkowuje swoją pracę. Cele te układają się według następującego schematu tematycznego:

• ochrona pamięci historycznej i kulturalnego dziedzictwa środowiska lokalnego poprzez podejmowanie inicjatyw i działań o charakterze kulturalnym i społecznym; Stowarzyszenie poprzez osobę swojego patrona nawiązuje do tradycji dawnych Krosna (w tym historycznego Traktu Węgierskiego) oraz do wartości społeczeństwa obywatelskiego i prywatnej przedsiębiorczości, także szacunku do pracy na rzecz dobra wspólnego;
• pielęgnowanie historycznego aliansu polsko-węgierskiego i praca dla dalszego rozwoju wzajemnych kontaktów w sferze społeczno-kulturalnej, a także handlowej; Stowarzyszenie pragnie na powrót uczynić Krosno ważnym ośrodkiem dialogu interkulturowego, swoistym miejscem spotkań pomiędzy „małymi ojczyznami”, a nawet – miejscem mogącym śmiało aspirować do roli symbolicznej „stolicy” przyjaźni między Polakami a Węgrami.

Obydwa te zakresy działalności Stowarzyszenia Portius wpisują się w szerszy kontekst działań w ramach współpracy transgranicznej między mocno związanymi z sobą historycznie terenami Karpat, zwłaszcza na linii polsko-słowacko-węgierskiej. Powołanie Grupy Wyszehradzkiej i późniejsze wstąpienie państw z tego obszaru Karpat do Unii Europejskiej i wreszcie tzw. zniesienie granic na mocy Traktatu z Schengen to niezmiernie korzystna sekwencja zdarzeń w skali makro-polityki, która otwiera nowe perspektywy dla rozwoju kontaktów sąsiedzkich w tym regionie. Dlatego naturalnym rozszerzeniem zainteresowań Stowarzyszenia są też wszelkie działania na rzecz owocnej dla wszystkich stron współpracy transgranicznej.

Karpaty, stanowiące niepowtarzalny obszar dialogu kultur i dogodną przestrzeń współpracy transgranicznej, wyznaczają dla Stowarzyszenia ważną oś współpracy tak na gruncie jego filozofii, jak i podejmowanych przezeń przedsięwzięć. Toteż za jeden ze swoich priorytetów Stowarzyszenie uznaje wszelkie inicjatywy w kierunku intensyfikowania współpracy polsko-słowacko-węgierskiej w ramach istniejącego Euroregionu Karpackiego, powołując się na – tym razem bliższe czasom obecnym – tradycje austro-węgierskie tego makroregionu. Współpraca ta dotyczyć ma głównie tematyki kultury (wydarzenia kulturalne i edukacyjne, rozwój kontaktów intelektualnych) oraz działań około-kulturalnych (promocja regionu, turystyka). W myśl zasady, iż granice jeśli istnieją, to istnieją na mapach i w umysłach ludzi, Stowarzyszenie otwiera się na wszelkie możliwości zbliżania żyjących obok siebie narodów-społeczeństw. W tym sensie cały obszar wszystkich przykarpackich dzielnic pięciu państw, tworzących euroregion karpacki, jest terenem, który Stowarzyszenie Portius obejmuje swoimi zainteresowaniami. Zawsze jednak działania Stowarzyszenia wiążą się z historią i walorami Krosna. W osobie swojego patrona odnajduje ono zachętę do pracy w tym kierunku.