XI Festiwal Win Węgierskich im. Portiusa w Krośnie 23.08 – 25.08.2013 r.
Pomysł na hasło tegorocznego festiwalu „In Crosno Veritas“ zaproponawał nasz Przyjaciel z Sárospataka, Vadim Vozdvizhensky. Graficzny znak XI festiwalu opracował jak co roku Mistrz plakatu z Budapesztu, Krzysztof Ducki. Kilka tygodni przed imprezą „rycerska buteka” z napisem In Crosno Veritas, jako olbrzymi baner zawisła nad Placem Konstytucji 3-go Maja w Krośnie.
Festiwal XI był szczególny, gdyż łączył w sobie wiele nowych, wcześniej nie bywałych wydarzeń, a to: otwarcie Klubokawiarni „Ferment” i nowej siedziby naszego stowarzyszenia na ulicy Portiusa 4, nowej lokalizacji domków winiarskich na płycie Rynku oraz po raz pierwszy na krośnieńskim festiwalu win węgierskich pojawiły się wina polskie i współpraca ze Stowarzyszeniem Winiarzy Podkarpacia. Jak co roku na całej starówce Urząd Miasta Krosna organizował największe miejskie przedsięwzięcie promocyjne czyli „Karpackie Klimaty”. Ustawiono dla Krośnian, zaproszonych gości i turystów z kraju i za granicy wielką scenę koncertową i przygotowano setki miejsc siedzących dla widowni. Na całej płycie Rynku i sąsiadujących uliczkach stały dziesiątki kramów, stoisk i namiotów w których prezentowano wszystko to co stanowi niepowtarzalność „tygla narodów skupionych wokół Karpat. Nasze uroczyste degustacje win odbywały się w sali pokazów hutniczych Centrum Dziedzictwa Szkła. Sala degustacyjna została zaaranżowana dla ponad 70 osób siedzących przy wystawnych stolikach, wokół prezentowały się na sztalugach piękne poplenerowe obrazy znanych polskich mistrzów malarskich przedstawiające tematykę węgierskich winiarskich miejscowości. Na oczach degustujących wino odbywały się pokazy wytopu szkła z buchających żarem pieców hutniczych. Na scenie wewnątrz sali degustacyjnej koncertował niepowtarzalny zespół dudziarzy w Węgier. To co wówczas działo się przez trzy dni w Krośnie, na długo pozostanie w pamięci biorących udział w tych przedsięwzięciach, ale po kolei…
Na wszystkich zaproszeniach był tekst, w którym Prezes Stowarzyszenia Portius zwracał się do biorących udział w festiwalu tymi słowy:
Przyjaciele Wina! Przyjaciele Krosna!
Nie wiedzieć kiedy minął rok i znów po raz 11 spotykamy się na krośnieńskiej starówce, by na Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa smakować wina w gronie przyjaciół, oglądać wystawy malarstwa, spotykać się z winiarzami i słuchać nastrojowej muzyki. Ten festiwal jest szczególny, gdyż do najlepszych węgierskich win dołączą wina polskie. W tym roku Uroczyste Degustacje odbywać się będą w nowo otwartej siedzibie Stowarzyszenia Portius, w klubokawiarni FERMENT oraz w sali pokazów hutniczych Centrum Dziedzictwa Szkła, gdzie będzie okazja do poznania nie tylko smaku prezentowanych win ale również do zapoznania się procesem tworzenia krośnieńskiego szkła. W ten właśnie sposób poznacie Państwo prawdę o naszym mieście
IN CROSNO VERITAS!
Zbigniew Ungeheuer
Prezes Stowarzyszenia Portius
W piątek 23 sierpnia odbyło się uroczyste otwarcie Klubokawiarni „Ferment”, która mieści się na ul. Portiusa 4. Klubokawiarnia ma bardzo ciekawy wystrój i duże ambicje. Zaproszeni goście mogli degustować tokajskie wina z piwnicy Portius Richarda Hörcsika Jr. oraz wina z Egeru z piwnicy Tibora Gála.
Wśród węgierskich winiarzy sprzedających wina w domkach winiarskich Stowarzyszenia Portius, po raz pierwszy pojawili się winiarze polscy, a wraz z nimi osobiście Prezes, Wiceprezes i Sekretarz Stowarzyszenia Winiarzy Podkarpacia ; Marek Nowiński, Roman Myśliwiec i Ewa Wawro.
Rynek miasta pełny był zwiedzający, słuchających i pijących wino mieszkańców Krosna i okolic oraz turystów w kraju i za granicy.
Trzy dni – piątek, sobota i niedziela pokazały, że starówka krośnieńska jest centrum tradycji, kultury i wina krajów, które łączą Karpaty ze swoim nigdzie nie powtarzalnym klimatem i „tyglem narodów”.
Tegoroczne uroczyste degustacje win XI festiwalu, odbywały się w budynku Centrum Dziedzictwa Szkła w pięknej i unikalnie wyposażonej sali pokazów hutniczych. W centralnym punkcie sali stoją czynne piece hutnicze i inne urządzenia szklarskie niezbędne do naocznego pokazu procesu powstawania szkła i samych wyrobów szklanych. Pracujący w tej sali hutnicy tworzą na oczach zwiedzających szklane kolorowe „cudeńka”. Na czas festiwalu i degustacji do sali pokazów hutniczych wstawiono na sztalugach kolekcję pięknych obrazów polskich mistrzów pędzla, powstałą na plenerze w miejscowości Tolcsva w tokajskim regionie winiarskim. W sali ustawiono kilkanaście stolików przykrytych białymi obrusami. Na każdym stoliku paliła się woskowa lampka a do degustowania wina użyto najnowszych i najbardziej eleganckich kieliszków wybranych z kolekcji VINOTECI pochodzącej z Krośnieńskich Hut Szkła „Krosna” S.A. Na salę degustacyjną, surowym wzrokiem, spoglądał z naszego okazałego roll upu, sam Robert Portius. Cała sala degustacyjna tworzyła niepowtarzalne miejsce, gdzie była scena, ogień w hutniczych piecach, piękne obrazy, unikatowe szkło, no i cudowne wina. Sala mieściła około siedemdziesiąt miejsc siedzących. Wina podawały cztery piękne hostessy a same degustacje prowadzili wraz winiarzami członkowie Stowarzyszenia Portius. Rewelacją XI Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa był starowęgierski zespół dudziarzy Hollóének Hungarica, który na nasz festiwal przyjechał wprost ze swych koncertów w Paryżu. Muzyka grana na zapomnianych już instrumentach bez elektroniki, podobnie jak stroje Węgrów, zadziwiały swoją mocą i oryginalnością.
Pierwsza uroczysta degustacja win węgierskich odbyła się w piątek 23 sierpnia o godz. 21. W sali degustacyjnej prezentowane były wina wspaniałego węgierskiego winiarza z Egeru Attili Petrényego i jego piwnicy „Petrény Winery & Chateau Verpelet”. Nie był potrzebny tłumacz gdyż Attila świetnie mówi po Polsku, jego żona Katarzyna jest Polką. Wielkim wydarzeniem na pierwszej degustacji win było nadanie tytułu „Honorowego Członka Stowarzyszenia Portius” oraz wręczenie odznaki i dyplomu dla wykładowcy UJ w Krakowie i PWSZ w Krośnie, doc. dr hab. z Krakowa Władysława Witalisza. Znamy się i współpracujemy ze sobą już blisko dziesięć lat. Obecnie Władysław Witalisz jest Prezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko – Węgierskiej przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Krośnie…
Druga degustacja to spotkania z winami Tobora Gála, Odbyła się w sobotę 24 sierpnia o godz. 18. Ojciec młodego winiarza z Egeru również Tibor Gál senior był Członkiem Honorowym naszego stowarzyszenia i gościł dwukrotnie na festiwalach win w Krośnie. Jednak tragiczna śmierć tego wizjonera i jednego z najlepszych na świecie specjalistów od tworzenia czerwonego wina, przerwała jego niezwykłą karierę. Dziś Tibor Gál junior kontynuuje pracę i dorobek ojca. Sala degustacyjna wypełniona była do ostatniego miejsca. Na degustację przybyła również Pani Wicewojewoda Podkarpacki Alicja Wosik.
Najważniejsza dla naszego stowarzyszenia uroczysta degustacja XI Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa odbyła się 24 sierpnia o godz. 21. Przybyło na nią sporo Honorowych Członków Stowarzyszenia Portius a także zaproszeni do odebrania odznak i dyplomów stowarzyszenia. Byli to dwaj dżentelmeni: Pan minister Dr Jan Stanisław Ciechanowski, Kierownik Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych z Warszawy a także Ryszard Zygmunt Janiak, Hetman Kolekcjonerów Polskich z Łodzi. Wśród zaproszonych na tę uroczystość gości przybyli: przedstawiciel Parlamentu Węgier, poseł Dr Richard Hörcsik, burmistrz miasta Sárospatak Janos Aros, rektor Uniwersytetu Comeniusa z Sárospatak Dr Laszló Hegedus, przedstawiciel Stowarzyszenia Rozwoju Regionu Zemplén Csaba Bobko, wykładowca Colegium Kalwińskiego z Sárospatak Vadim Vozdvizhensky, przedsiębiorca Istvan Derczó i winiarz Richard Hörcsik Jr. (wszyscy są członkami naszej organizacji). Przybyli także – Pan poseł Marek Rząsa, Pan prezydent miasta Krosna Piotr Przytocki, doradca Prezydenta Komorowskiego prof. Roman Kuźniar, rektor PWSZ w krośnie prof. Grzegorz Przebinda, dyrektor Instytutu Nafty i Gazu w Krośnie prof. Jan Lubaś oraz zacni Członkowie Zarządu Stowarzyszenia Winiarzy Podkarpacia w osobach Ewa Wawro, Marek Nowiński i Roman Myśliwiec. Byli też obecni członkowie Stowarzyszenia Portius – Piotr Górecki, Marcin Pięta, Wiesław Nowak, Franciszek Tereszkiewicz, Andrzej Kołder oraz Paweł i Zbigniew Ungeheuer. W tej uroczystej degustacji win węgierskich wzięli również udział komendanci krośnieńskiej policji, straży pożarnej, prezes Centrum Dziedzictwa Szkła Stefan Dziadosz oraz wielu innych wspaniałych i dostojnych gości. W tym dniu i o tej godzinie królowały tokajskie wina z piwnicy Portiusa w Hercegkut, które prezentował winiarz Richard Hörcsik Jr. Ale zacznijmy od początku. W pierwszej przerwie po ceremonii powitania gości przez prezesa stowarzyszenia Zbigniewa Ungeheuera i pierwszych prezentacjach win tokajskich, nastąpiła podniosła uroczystość: kilku obecnych członków regularnych naszego stowarzyszenia otrzymało, z całym ceremoniałem dyplomacji, odznaczenia państwowe nadane przez Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Medalem „Pro Memoria” za wybitne zasługi w utrwalaniu pamięci o ludziach i ich czynach w walce o niepodległość Polski, zostali uhonorowani: Piotr Górecki, Andrzej Kołder, Marcin Pięta i Paweł Ungeheuer. Kilka dni wcześniej, takie same państwowe odznaczenia przyznano innym nieobecnym na degustacji członkom stowarzyszenia Portius: Stanisławowi Materniakowi, Romanowi Ungeheuerowi i Maciejowi Syrkowi. Zbigniew Ungeheuer otrzymał z rąk ministra Ciechanowskiego medal „Pro Patria”. Po dekoracji odznaczeni członkowie Stowarzyszenia Portius wraz z ministrem Janem Stanisławem Ciechanowskim pozowali do zdjęć dla polskich i węgierskich mediów. Po degustacji następnego tokaju odbyła się druga podniosła ceremonia. Zbigniew Ungeheuer poprosił z sali degustacyjnej wszystkich Członków Honorowych i Regularnych naszej organizacji aby asystowali w uroczystości nadania odznak i dyplomów nowym Członkom Honorowym Stowarzyszenia Portius. Odznaczenia i dyplomy otrzymali wcześniej wymienieni: Pan minister Jan Stanisław Ciechanowski oraz Hetman Kolekcjonerów Polskich Ryszard Zygmunt Janiak. Aby dodać splendoru tej podniosłej chwili wręczono im także szklane szable wykonane w krośnieńskim Centrum Dziedzictwa Szkła. Po prezentacji następnego wina tokajskiego przedstawiciele Zarządu Stowarzyszenia Winiarzy Podkarpacia wręczyli prowadzącemu degustację winiarzowi Richardowi Hörcsikowi Jr., prowadzącemu winiarska piwnicę Portius w Hercegkut dyplom i Nagrodę Championa za najlepsze słodkie wino Międzynarodowego Galicyjskiego Konkursu Win Galicja Vitis w zamku Potockich w Łańcucie. Nagrodzonym winem był Tokaj Aszu 6 putonnyos Sweed 2010. Trzecia z rzędu uroczysta degustacja win na naszym festiwalu trwała kilka godzin i była miejscem spotkania międzynarodowych Przyjaciół Krosna i Wina.
Pierwsza na Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa w Krośnie degustacja win polskich była miłym, akcentem całego przedsięwzięcia. W niedzielę 25 sierpnia o godz. 17 za stołem prezydialnym zasiedli przedstawiciele Stowarzyszenia Winiarzy Podkarpacia. Prezentowali polskie wina, prowadzili dialog z miłośnikami „boskiego napoju” a Roman Myśliwiec ogłaszał nawet różne konkursy z wiedzy winiarskiej i literackiej. Wraz z prezesem Markiem Nowińskim i winiarzem Łukaszem Chrostowskim z winnicy Equus z województwa lubuskiego, opowiadali o swoich winnicach, tworzonych winach i organizowanych konkursach winiarskich w kraju za granicą. Ozdobą tego grona była Pani Ewa Wawro – sekretarz stowarzyszenia, dziennikarka, autorka książek i wielu artykułów promujących polskie winiarstwo. W przerwach degustacji ze sceny na salę wkraczał węgierski zespół dudziarzy Hollóének Hungarica porywają swoją muzyką publiczność sali degustacyjnej. Gdy grali polski przebój „Ukraina”, śpiewała z nimi cała sala degustacyjna. Wiadomo, wino wspomaga śpiewających.
Attila Maróti reprezentujący węgierski region winiarski Matra był mistrzem ceremonii na ostatniej degustacji. Matra, to najwyższa góra Węgier i to właśnie od niej taką nazwę przyjął cały winny region. Attila mówił o swej 100 ha winnicy, o pracy na niej i dbaniu o krzewy winnej latorośli. Za pomocą naszej tłumaczki Ani Szewczuk, przekazywał słuchającym różne szczegóły dotyczące poszczególnych degustowanych win, jego ukochanych artystycznych dzieł. Na ostatniej degustacji kończącej cały XI festiwal obecny był prezydent miasta Krosna Piotr Przytocki z małżonką a także wielu wspaniałych zaproszonych gości. Tą degustacją zakończył się oficjalnie XI krośnieński festiwal, pomimo tego, że na zewnątrz Centrum Dziedzictwa Szkła rozbawieni Krośnianie, zaproszeni goście i turyści z kraju i za granicy, bawili się jeszcze wiele godzin.
Jak co roku w niedzielę 25 sierpnia odbył się IX już bieg „O Skarb Portiusa”. Na trasie 7 km wokół miasta Krosna rywalizowało z sobą kilkuset biegaczy z kraju i za granicy. Dobrze pamiętamy pierwszy bieg „O Skarb Portiusa”, gdy na trasie z zamczyska Kamieniec na krośnieński Rynek biegło kilku krośnieńskich śmiałków.
Kończąc relację z XI Festiwalu Win Węgierskich im. Portiusa, pragniemy serdecznie podziękować wszystkim Urzędom, Organizacjom Pozarządowym, Sponsorom a także życzliwym naszym Przyjaciołom i Sympatykom, za pomoc w organizacji tego wielkiego przedsięwzięcia, które powstało i trwa z miłości do naszego Krosna, jego wielkich tradycji i wspaniałej historii.
„In Crosno Veritas”